การวิเคราะห์ทัศนธาตุและการออกแบบในสิ่งแวดล้อม
การวิเคราะห์ทัศนธาตุในสิ่งแวดล้อม หมายถึง การพิจารณาแยกแยะลักษณะต่างๆ ที่พบเห็นในสิ่งแวดล้อมว่า ส่วนใดเป็นจุด เป็นเส้น พื้นผิวเป็นเงามัน ขรุขระ หรือเป็นรูปทรง สีสัน มีน้ำหนักอ่อน - แก่อย่างไร รวมทั้งการปล่อยพื้นที่ว่างในผลงานมีมากน้อยเพียงใด ซึ่งความสามารถในการจำแนกแยกแยะและการสื่อสารให้ผู้อื่นเข้าใจได้นั้น จำเป็นต้องให้ความรู้เรื่องทัศนธาตุซึ่งเป็นความรู้เฉพาะทางด้านทัศนศิลป์เป็นหลักในการอธิบาย รวมไปถึงลักษณะในการออกแบบว่ามีความเป็นเอกภาพ ความกลมกลืน และความสมดุลมากน้อยเพียงใด ซึ่งสามารถแบ่งการวิเคราะห์ออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่
1. ทัศนธาตุและการออกแบบในสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เป็สิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นท้องฟ้า ดอกไม้ ผีเสื้อ รุ้ง น้ำตก ดวงดาว ทะเล ป่าไม้ ภูเขา และอื่นๆ อีกมากมาย ล้วนมีความงดงามผสมผสานอยู่ ซึ่งสามารถคัดเลืออกมาวิเคราะห์เพื่อให้เห็นถึงทัศนธาตุและหลักการออกแบบได้
ตัวอย่าง การวิเคราะห์ทัศนธาตุและการออกแบบในสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ : ก้อนหินกำมะหยี่
1. ทัศนธาตุและการออกแบบในสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ เป็สิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ ไม่ว่าจะเป็นท้องฟ้า ดอกไม้ ผีเสื้อ รุ้ง น้ำตก ดวงดาว ทะเล ป่าไม้ ภูเขา และอื่นๆ อีกมากมาย ล้วนมีความงดงามผสมผสานอยู่ ซึ่งสามารถคัดเลืออกมาวิเคราะห์เพื่อให้เห็นถึงทัศนธาตุและหลักการออกแบบได้
 |
| สิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ |
2. ทัศนธาตุและการออกแบบในสิ่งแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้น โดยมนุษย์ได้สร้างสรรค์สิ่งต่างๆขึ้นมา เพื่อตอบสนองความต้องการทางด้านร่างกายและจิตใจ ไม่ว่าจะเป็นอาคารสถานที่ สวนดอกไม้ สะพาน บ้านเมือง สนามเด็กเล่น สถานีรถไฟ และอื่นๆ ซึ่งถ้าวิเคราะห์สิ่งแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้นมานั้น จะเห็นถึงการนำเอาทัศนธาตุต่างๆ มาออกแบบให้มีความสอดคล้องกับหลักการจัดองค์ประกอบศิลป์
 |
| สิ่งแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้น |
ตัวอย่าง การวิเคราะห์ทัศนธาตุและการออกแบบในสิ่งแวดล้อมที่เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ : ก้อนหินกำมะหยี่
ภาพถ่ายนี้เป้นการเลือกบางมุมของธรรมชาติมาทำการวิเคราะห์ เพื่อสื่อให้เห็นว่า ธรรมชาติทุกแห่งมีแง่มุมที่เป็นความงามซ่อนอยู่มากมาย พื้นที่บางแห่งแม้ไม่มีสรรพสิ่งปรากฏอยู่มาก ไม่มีสีสันสะดุดตา แต่ถ้าเลือกมุมมองให้ดีก็จะเห็นความงามที่ซ่อนอยู่ โดยเฉพาะความงามที่เป็นศิลปะ ไม่ว่าจะเป็นก้อนหิน สายน้ำ ฯลฯ ขณะเดียวกันมุมมองนั้นก็สามารถบ่งบอกเนื้อหาสาระบางประการได้เช่นเดียวกัน
การวิเคราะห์ จากภาพตัวอย่าง จะเห็นภาพรวมเป็นรูปทรง สี แสงเงา ที่ปรากฏอย่างเด่นชัด สังเกตภาพธรรมชาติในภาพนี้แล้วมีความดดเด่นที่รูปร่าง รูปทรงก้อนหินที่เป็นรูปทรงตามธรรมชาติ แสงที่ตกกระทบทำให้เกิดเงา ช่วยเพิ่มมิติให้กับก้อนหิน ดูเป็นก้อน มีมวล และขนาด มีความลึก ตื้น แตกต่างกันออกไป แสงส่องสว่างลงมาจากด้านบน พื้นผิวของก้อนหินที่ขรุขระเมื่อมีต้นหญ้า มอสส์ ตะไคร่น้ำ และพืชชนิดอื่นๆ ที่มีสีเขียวผสมผสานกับสีเหลืองขึ้นปกคลุม ความหยาบและความขรุขระของก้อนหินได้ถูกแปรเปลี่ยนเป็นความรู้สึกอ่อนนุ่มดุจมีผ้ากำมะหยี่ สีเขียววางคลุมไว้ น้ำหนักอ่อน - แก่ของสีช่วยให้เกิดความรู้สึกนุ่มนวลและมีระยะใกล้ - ไกล ขณะเดียวกันเส้นสายของน้ำตกสีขาวก้นำสายตา มีทิศทางจากด้านบนลงสู่ด้านล่าง สีของน้ำตัดกับพื้นผิวของก้อนหินที่ปกคลุมด้วยสีเขียว สีภาพนี้เป้นสีวรรณะเย็น เมื่อมองดูแล้วจะให้ความรู้สึกสดชื่น เยือกเย็น สื่อถึงความอุดมสมบูรณ์และความชุ่มชื้นของธรรมชาติได้อย่างชัดเจน
ตัวอย่าง การวิเคราะห์ทัศนธาตุและการออกแบบในสิ่งแวดล้อมที่มนุษย์สร้างขึ้น : เมืองจำลองมาดูโรดัม
เมืองจำลองห่งนี้มีชื่อว่า มาดูโรดัม (Madurodam) ตั้งอยู่ที่กรุงเฮก ประเทศเนเธอร์แลนด์ เปิดให้เข้าชมตั้งแต่ ค.ศ.1952 โดยจำลองสภาพบ้านเมือง สถานที่สำคัญ สิ่งที่น่าสนใจต่างๆ ตลอดจนวิถีชีวิตของผู้คนในประเทศเนเธอร์แลนด์ นำมารวมไว้อยู่ภายในพื้นที่เดียวกัน โดยสิ่งที่นำมาจำลองไว้จะมีลักษณะเหมือน หรือคล้ายคลึงกับของจริง ดดยย่อลงมาในสัดส่วน 1 : 25 บางคนเรียกสถานที่แห่งนี้ว่า เมืองตุ๊กตา ซึ่งเห้นการนำหลักการสร้างสรรค์ ผลงานทัศนศิลป์ในสาขาต่างๆ มาออกแบบเป็นเมืองที่มีบรรยายการศและความสวยงามอย่างลงตัว
การวิเคราะห์ จุดเด่นของสถานที่แหห่งนี้ คือ การจำลองของจริง ให้มาอยู่ภายในพื้นที่เดียวกันและมีขนาดเล็กกว่าผู้คน ทำให้สามารถมองดูได้อย่างทั่วถึง ทัศนธาตุที่ปรากฏในสถานที่นี้มีอยู่มากมาย ซึ่งขึ้นอยู่กับว่าจะเน้นพิจารณาในบริเวณใดเป็นหลัก ไม่ว่าจะเป็นเส้นโค้งที่มีลักษณะสลับไปมาของหลังคาสีขาวที่ดูเหมือนลูกคลื่น หรือเส้นตรงแนวตั้งของสถาปัตยกรรมที่อยู่ด้านหน้า แต่ที่เห็นได้เด่นชัด คือ รูปร่าง รูปทรง สีสัน และพื้นผิวของสิ่งต่างๆ ที่เหมือนกับได้ชมของจริง การเว้นพื้นที่ว่างและเปิดโล่งจะช่วยทำให้ผู้คนเดินเข้าไปชมได้อย่างใกล้ชิดตลอดจนการเพิ่มสีสันของต้นไม้และดอกไม้ที่มีขนาดเล็กเข้าไป ช่วยทำให้ดูสบายตามากขึ้นยิ่งขึ้น สร้างความรู้สึกเหมือนได้เข้าไปอยู่ในเมืองตุ๊กตา
การจัดสถานที่ให้ความสำคัญในเรื่องของสัดส่วนเป็นอย่างมาก การย่อขนาดลงมาได้อย่างถูกต้อง ช่วยสร้างความรู้สึกเหมือได้ชมของจริง จังหวะและจุดสนใจต้องมองแบบองค์รวมจะเห็นถึงความโดเด่น ทั้งนี้ การอออกแบบที่เปิดให้มีพื้นที่โล่งกว้างทำให้ผลงานดูแล้วไม่เกิดความอึดอัด การจัดองค์ประกอบต่างๆ มีความเป็นเอกภาพสอดคล้องกันทั้งหมดตั้งแต่เส้นทางเดิน ต้นไม้ ดอกไม้ ล้วนได้มีมีการออกแบบให้มีความกลมกลืนเข้ากันได้ดีกับสิ่งของจำลองที่นำมาจัดแสดงและการจัดวางสิ่งจำลองต่างๆ กระจายครอบคลุมทั่วพื้นที่ จึงทำให้เกิดความสมดุลในผลงาน
ความคิดเห็น
แสดงความคิดเห็น